http://forum.serasera.org/forum/message/m516f8ca5df098
1. Nehemiah
(
26/04/2013 15:18)
Mankafy an'i Bruce Willis ve ianareo ? Izaho aloha dia miaiky fa mahay milalao sarimihetsika lavitra nohon'i Tsarafara izy, ary aleoko lavitra mijery anankiray @'ireny sarimihetsika "Un jour en enfer" ireny na "Piège de cristal" toy izay Malok'Ila 22.
Fa izy kosa dia manan-ko lazaina momba ny maha-sahaza ny finoana sy ny fivavahana, izao no nolazainy t@ "U.S.A. Weekend" :
Izao no fandehan'ny fivavahana voarindra fahiny : raha tsy manao izao sy izao sy izao ianao, raha tsy manana fitondran-tena tsara, tsy maintsy any @ helo no iafaranao. Indrisy fa tsy misy olona manan-tsaina na dia kely aza mino an'izany farihy mirehitr'afo sy solifara izany intsony nohon'ny fahalalàna vaovao ananantsika @ resaka siansa. Hany ka lasa tsy manan-kery intsony ny feon'ny fivavahana voarindra. Ary mitarika antsika @ fikoroso fahan'ny sivilizasiôna ny haino aman-jery.
Inona kay izao siansa resahany izao ? Nanala bacc S (scientifique) tany @ Lifra aho (15/20 ny maths, 14/20 ny S.V.T. sy fizika), ka angamba tsy dia azo lazaina ho "be stila" loatra aho raha milaza aminareo fa mba manana fahalalàna ifotony @ resaka siansa aho. Ka lazaiko aminareo marina tokoa fa misy karazana 2 ny siansa.
_ Ny voalohany dia ny siansa ara-panandramana. Ity misy ohatra : indray andro, hono, niakatra tany ambonin'ny tilikambon'i Pisa i Galileo Galilei (1564-1642), miaraka @ balana tafondro 2, ny 1 lehibe dia ny 1 kely. Rehefa tonga tany @ tampony dia niara-nalatsany avy any ny balana tafondro 2. Noheveriny fa ny bala lehibe no tsy maintsy mitotona voalohany, araky ny filôzôfia grika neken'ny daholobe t@'izany, kanefa niara-nitotona izy 2. Nihevitra izy fa nanao diso, ka nanandrana indray mandeha izy, nefa mbola niara-nitotona ihany izy 2. Dia mbola naveriny ihany, ary naveriny, ary naveriny, farany dia lasa nitongilana ny tilikambo dia voatery najanona ny fanandramana lol :) .
Ka inona izany no nataon'i Galileo t@'iny ? Mekanika ara-panandramana. Tranga izay hitan'ny masony no nodinihany sy niasany. Naverimberiny ilay izy ka lasa nisy petra-kevitra nipoitra tao anatin'ny eritreriny.
Izay no atao hoe siansa ara-panandramana : siansa izay mikarakara momba ny tranga @ ankehitriny, izay hita maso, azo anaovana fanandramana, azo averimberina. Io siansa io no nahazoantsika ny teknôlôjia rehetra manodidina antsika izao, na ny tele, na ny sambon-danitra, na ny vaksiny, na ity serasera ity dia vokatr'io siansa ara-panandramana io avokoa.
Ary angamba miombon-kevitra isika fa hitovy foana ny fandehan'ireto teknôlôjia ireto, na 3 mn izao tontolo izao na 80 miliara taona. Tsy misy idiran'ny taonan'izao tontolo izao ny siansa ara-panandramana.
_ Ny resaka taona indray dia sahanan'ilay karazana siansa faha-2 : ny siansa ara-tantara.
Jereo ity sarin'ny tanana malazan'i Carcassonne, atsimon'i France, ity. Novatsian'ny fanjakana ilay mpahaimaritrano (architecte) Eugène Violet-le-Duc (1814-1879) t@ faramparan'ny taon-jato faha-XIX mba hanamboatra ny châteaux izay efa t@ andron'ny Moyen-Âge, ary tao anatin'izay koa i Carcassonne. Toy izao ny vokany.
Kanefa izao ny olana : tsy mba maranitra tahak'izao ny tafon'ny châteaux t@ Moyen-Âge, satria rafitra fiarovana tanàna ireo tilikambo ireo ary tsy maintsy tifirina zana-tsipika ny fahavalo ! Naveriny @ fomba manaraka ny haisoratra mampihetsi-po (romantisme) ny Moyen-Âge : izay no fiheverany manokana ny Moyen-Âge, fa saingy tsy mba toy izao mihitsy ny tena izy. Angamba resaka "princesse en détresse" no tena nibahana tao an'eritreriny t@'izy nanamboatra an'ireny :) .
Hitanareo, izay no tena mahavoa ny siansa ara-tantara : mampiasa modely ankehitriny mba hamantarana ny lasa. Tsy misy olona afaka mahita ny lasa raha tsy mamorona "machine à remonter le temps" (ary raha misy hamorona an'izay @ ho avy dia angamba azo apetraka ny fanontaniana hoe aiza daholo ny mpizaha fotoan'andro avy @ ho avy :) ). Tsy hay anaovana fanandramana ny lasa ary tsy misy porofo mivantana ny tranga t@ lasa (mazava loatra) fa porofo mifarango.
Ity misy ohatra hafa izay tena malaza @ resaka siansa : t@ taona 1858, i Richard Owen, ilay mpahairafibatana (anatomiste) malaza izay namorona ny teny "dinôzôra" ary nanorina ny Donia Britanikana Tantara Natoraly (sady mpanohitra ny fotopisainan'ny evôlisiona @ alalan'ny fantina natoraly noforonin'i Darwin koa izy), dia nandinika ny momban'ny karan'ny dinôzôra iray izay nantsoiny hoe "Iguanodon".
Rehefa nahavita nanamboatra ny karan'ilay dinôzôra izy dia nisy taolana kitsoloha 1 tafajanona. Sahirana be izy : mandeha aiza ary ity taolana ity ? Farany dia napetrany t@ orony ilay izy satria lany aiky dia neveriny ho tandrok'orona ilay izy.
Mbola hita mandrak'ankehitriny any @ Lapa Kristaly ny sary vongana nampanamboariny. Mampieritreritra rinôserôsy-androngo izany ilay izy.
Kanjo, 20 taona taty aoriana, nahitana fiandronan-taolana dinôzôra goavana be ny tobim-pitrandrahana sarbô tany Bernissart, 7 ny @'ireny no Iguanodon, ary toy izao no tena endriny :
Kay ve ny ANKIHIBEN-TANANY ilay taolana kitsiloha iny !!! Sady @'izay hitantsika fa nandeha tongo-droa izy fa tsy 4-tongotra.
Izay no mitranga rehefa ny ankehitriny no entina hamantarana ny lasa kanefa tsy ampy ny fahalalàna ananantsika momba ny lasa : misy diso foana ny siansa ara-tantara, na tantaran'izao tontolo izao izay, na tantaran'ny fiainana, na tantaran'ny olombelona, ary tokony azontsika an-tsaina fa na dia ny manam-pahaizana lehibe indrindra aza dia tratran'izay.
Fa izy kosa dia manan-ko lazaina momba ny maha-sahaza ny finoana sy ny fivavahana, izao no nolazainy t@ "U.S.A. Weekend" :
Izao no fandehan'ny fivavahana voarindra fahiny : raha tsy manao izao sy izao sy izao ianao, raha tsy manana fitondran-tena tsara, tsy maintsy any @ helo no iafaranao. Indrisy fa tsy misy olona manan-tsaina na dia kely aza mino an'izany farihy mirehitr'afo sy solifara izany intsony nohon'ny fahalalàna vaovao ananantsika @ resaka siansa. Hany ka lasa tsy manan-kery intsony ny feon'ny fivavahana voarindra. Ary mitarika antsika @ fikoroso fahan'ny sivilizasiôna ny haino aman-jery.
Inona kay izao siansa resahany izao ? Nanala bacc S (scientifique) tany @ Lifra aho (15/20 ny maths, 14/20 ny S.V.T. sy fizika), ka angamba tsy dia azo lazaina ho "be stila" loatra aho raha milaza aminareo fa mba manana fahalalàna ifotony @ resaka siansa aho. Ka lazaiko aminareo marina tokoa fa misy karazana 2 ny siansa.
_ Ny voalohany dia ny siansa ara-panandramana. Ity misy ohatra : indray andro, hono, niakatra tany ambonin'ny tilikambon'i Pisa i Galileo Galilei (1564-1642), miaraka @ balana tafondro 2, ny 1 lehibe dia ny 1 kely. Rehefa tonga tany @ tampony dia niara-nalatsany avy any ny balana tafondro 2. Noheveriny fa ny bala lehibe no tsy maintsy mitotona voalohany, araky ny filôzôfia grika neken'ny daholobe t@'izany, kanefa niara-nitotona izy 2. Nihevitra izy fa nanao diso, ka nanandrana indray mandeha izy, nefa mbola niara-nitotona ihany izy 2. Dia mbola naveriny ihany, ary naveriny, ary naveriny, farany dia lasa nitongilana ny tilikambo dia voatery najanona ny fanandramana lol :) .
Ka inona izany no nataon'i Galileo t@'iny ? Mekanika ara-panandramana. Tranga izay hitan'ny masony no nodinihany sy niasany. Naverimberiny ilay izy ka lasa nisy petra-kevitra nipoitra tao anatin'ny eritreriny.
Izay no atao hoe siansa ara-panandramana : siansa izay mikarakara momba ny tranga @ ankehitriny, izay hita maso, azo anaovana fanandramana, azo averimberina. Io siansa io no nahazoantsika ny teknôlôjia rehetra manodidina antsika izao, na ny tele, na ny sambon-danitra, na ny vaksiny, na ity serasera ity dia vokatr'io siansa ara-panandramana io avokoa.
Ary angamba miombon-kevitra isika fa hitovy foana ny fandehan'ireto teknôlôjia ireto, na 3 mn izao tontolo izao na 80 miliara taona. Tsy misy idiran'ny taonan'izao tontolo izao ny siansa ara-panandramana.
_ Ny resaka taona indray dia sahanan'ilay karazana siansa faha-2 : ny siansa ara-tantara.
Jereo ity sarin'ny tanana malazan'i Carcassonne, atsimon'i France, ity. Novatsian'ny fanjakana ilay mpahaimaritrano (architecte) Eugène Violet-le-Duc (1814-1879) t@ faramparan'ny taon-jato faha-XIX mba hanamboatra ny châteaux izay efa t@ andron'ny Moyen-Âge, ary tao anatin'izay koa i Carcassonne. Toy izao ny vokany.
Kanefa izao ny olana : tsy mba maranitra tahak'izao ny tafon'ny châteaux t@ Moyen-Âge, satria rafitra fiarovana tanàna ireo tilikambo ireo ary tsy maintsy tifirina zana-tsipika ny fahavalo ! Naveriny @ fomba manaraka ny haisoratra mampihetsi-po (romantisme) ny Moyen-Âge : izay no fiheverany manokana ny Moyen-Âge, fa saingy tsy mba toy izao mihitsy ny tena izy. Angamba resaka "princesse en détresse" no tena nibahana tao an'eritreriny t@'izy nanamboatra an'ireny :) .
Hitanareo, izay no tena mahavoa ny siansa ara-tantara : mampiasa modely ankehitriny mba hamantarana ny lasa. Tsy misy olona afaka mahita ny lasa raha tsy mamorona "machine à remonter le temps" (ary raha misy hamorona an'izay @ ho avy dia angamba azo apetraka ny fanontaniana hoe aiza daholo ny mpizaha fotoan'andro avy @ ho avy :) ). Tsy hay anaovana fanandramana ny lasa ary tsy misy porofo mivantana ny tranga t@ lasa (mazava loatra) fa porofo mifarango.
Ity misy ohatra hafa izay tena malaza @ resaka siansa : t@ taona 1858, i Richard Owen, ilay mpahairafibatana (anatomiste) malaza izay namorona ny teny "dinôzôra" ary nanorina ny Donia Britanikana Tantara Natoraly (sady mpanohitra ny fotopisainan'ny evôlisiona @ alalan'ny fantina natoraly noforonin'i Darwin koa izy), dia nandinika ny momban'ny karan'ny dinôzôra iray izay nantsoiny hoe "Iguanodon".
Rehefa nahavita nanamboatra ny karan'ilay dinôzôra izy dia nisy taolana kitsoloha 1 tafajanona. Sahirana be izy : mandeha aiza ary ity taolana ity ? Farany dia napetrany t@ orony ilay izy satria lany aiky dia neveriny ho tandrok'orona ilay izy.
Mbola hita mandrak'ankehitriny any @ Lapa Kristaly ny sary vongana nampanamboariny. Mampieritreritra rinôserôsy-androngo izany ilay izy.
Kanjo, 20 taona taty aoriana, nahitana fiandronan-taolana dinôzôra goavana be ny tobim-pitrandrahana sarbô tany Bernissart, 7 ny @'ireny no Iguanodon, ary toy izao no tena endriny :
Kay ve ny ANKIHIBEN-TANANY ilay taolana kitsiloha iny !!! Sady @'izay hitantsika fa nandeha tongo-droa izy fa tsy 4-tongotra.
Izay no mitranga rehefa ny ankehitriny no entina hamantarana ny lasa kanefa tsy ampy ny fahalalàna ananantsika momba ny lasa : misy diso foana ny siansa ara-tantara, na tantaran'izao tontolo izao izay, na tantaran'ny fiainana, na tantaran'ny olombelona, ary tokony azontsika an-tsaina fa na dia ny manam-pahaizana lehibe indrindra aza dia tratran'izay.
novalian'i Nehemiah ny 29/04/2013 07:45
