FONOHASINA SY NY LAMBANANDRIANA,
Maro ny mahay manenona eto Madagasikara fa ny malaza indrindra amin'izy ireny dia Ambalavao tsienimparihy, Arivonimamo ary Fonohasina Ambohidrabiby (sahabo ho 20 km rote d'Anjozorobe).Raha vao misy tokoa mantsy fampiratiana mikasika ny lambalandy any ivelany dia tsy maintsy hitanao ao ireo zavabitan'ny Fonohasina.
Hoy ny filazan'ny boky Firaketana nosoratan'ny Pasitera Ravelojaona mikasika an'i Fonohasina:" tanàna miorina eo amin'ny alahamaditanin'Ambohidrabiby ary efa malaza hatrizay ....". Marina tokoa izany satria dia eo amin'ny tehezana avaratra-antsinanan'ny vohitra ambohidrabiby no miorina ilay vohidrazana.
Fahatany gasy dia naika nanenona ny olona na inona firazanany saingy miavaka kosa ny zanak'i Fonohasina satria dia i Fonohasina no mpanenona ny lamban'andriamanjaka sy ny zanakamaparany ary efa hatramin'ny nanjakan'i Ralambo izany ary narahan'ireo Andriana nifandimby. Ny Tanataran'ny Andriana nosoratan'ny Père Callet moa dia mitatitra fa raha nidongy tsy hihinankanina Andriambelomasina dia naniraka ny Andriana nanjaka tao Ambohimanga haka soherina aty Fonohasina ambohidrabiby hilaofan'Andriambelomasina ary dia nampitondra soherina ireo irak'andriana avy eny Ambohimanga ny ao Fonohasina . Tsotra ny hevitra fonosin'izany tantara izany: tsy ao Fonohasina ihany akory no mety ahitana soherina teto Imerina fa eny na ao Ambohimanga aza dia misy tokoa fa kosa ny zanak'i Fonohasina no mpamatsy na soherina na lambalandy ny Adriamanjaka merina fa izany no hafatra navelan'ireo Andriana nanjaka hatramin'ny Ralambo.
Fahatany gasy moa dia "be lamba" no fahafantaran'ny olona ny zanaky fonohasina satria dia mirakiraky hatreny amin'ny tany ny lambalandy itafian'ireo zanaky Fonohasina na andro na alina na ankaravoana na ankaratsiana. Ankehitriny kosa ireo zanaky Fonohasina raha mbola azony atao na ankaravoana na ankaratsiana dia tsy mitafy sy mifono afa-tsy ireo landy voatenona tao Fonohasina ary mitahiry izany ao antrano.
Ny anarantany hoe Fonohasina (teny roa: Fono/Hasina) aza dia mirakitra izany fifamatorana teo amin'ny tenona ao Fonohasina sy ny landy itafian'ny andriamanjaka merina: ny lambalandy hitafiana, ny lambamena ifonosana ary ny vatan'ireo andriamanjaka miamboho kosa no "masina". Izany hoe ny landy voatenona tao Fonohasina no nentina hitahirizana ny hasinandriamanjaka sy ireo taranany ary araka ny tenin'ny Ralambo mpanjaka mantsy ireo zanak'i Fonohasina: "Isika izao no iray lamba, izay itafianareo no itafiako sy izay doriako ary tsy ovaina izao teniko izao". Mazava ny tenin'Andriana:ny zanakamamparan'i Ralambo mpanjaka sy ny zanaka'amamparan'ny Fonohasina dia mitovy sata ary izany mandrakankehitriny na dia foana aza ny fanjakan'andriana no mbola maha-"zanakandriana mandrakizay doria manjaka " ny zanaky Fonohasina satria tsodrano izay nataon'ny Ralambo orimbato sy tantara tamin'ny fanenomana ny landy ataon'ireo zanaky Fonohasina izany ho fanamarihana ny fihavanana sy fankasitrahana nisy teo amin'ny roa tonta.
Isan'ireo vohitra masina eto Imerina koa anefa i Fonohasina satria dia mifamatotra aminy ny maha-hasin'Imerina an'Ambohidrabiby. Ny razambenireo tao Fonohasina tokoa mantsy no voalazan'ny lovantsofina sy ny tantara fa mpanolontsaina no sady mpanandro ary havana akaikin'i Ralambo mpanjaka ka nahitan'ni Ralambo zava-baovao maro teto Imerina toy ny fandroana sy ny fanomezandanja ny Alahamady. Ny fandroana moa dia tsy inona fa fanavaozana ny hasin'ny andriamanjaka amin'ny fisasana eo amin'ny alahamdintanin'ny toerana iray izay voatakona lambalandy. Teo ambohidrabiby ohatra, noho i Ralambo mpanjaka sarotiny amin'ny hasiny dia tsy
tsy tiany ny miharoharo koa natokany teo amin'ny alahamaditanin'Ambohidrabiby ireo nohaveriny fa saro-pady aminy (ny vavahady avaratra-antsinanan'ny vohitra no fidirany sy fivoahany,Andohamandry no fanelezana ny lamabalandiny,Ankasina Fonohasina no misy ny fatsakany, Fonohasina kosa no tanànan'ireo havany akaiky izay iray fatsakana aminy ary Ralambo mihintsy hono no namboly ireo hazonandriana hita teo Fonohasina fahiny toy ny aviavy,hasina,voara, hazotokana sy ny hitsikitsika ho fahatsiarovana ny nitoeran'ny raibeny (Mpanjaka Rabiby) teo talohan'ny nananihany an'Ankotrokotroka (anaran'ambohidrabiby fahiny) izay nitoeran'ireo vazimba. Ireo vahoaka kosa moa dia ao atsimo na andrefambohitra ny fatsakanany sy ny vavahady hicoahany na hidirany ary ireo toerana ivoriany. Andrianampoinimerina moa raha mbola niady tamin'Andrianjafy ka nampanaiky ireo foko tao Ambohidrabibyy dia nampitondrain'ireo zanaky Fonohasina ireo irak'Andrianampoinimerina ny jaky ho marika fa sitran'izy ireo tokoa raha Andrianampoinimerina no Andriana ka faly tery Andrianampoinimerina naharay izany satria efa azony ny lambalandy mifono ny hasimpanjakana ka vaky vava izy niteny hoe "efa foin'Andriamanitra sy ny razana hoahy lahy ny fanjakana fa Ambohidrabiby no hasin'Imerina" (izany hoe Ambohidrabiby nipoiran'ny fajakana merina no efa nampanjaka ahy).
Fehiny, Fonohasina no toy ny Vatomasy an'i foko Antemoro ary ny mahagaga dia mitovitovy fady izy ireo: amin'ny faritra Ambohidrabiby iny ohatra raha mba manontany ianao dia hohenonao fa i Fonohasina no tanana malaza mifady kisoa, tongolo, henaratsy , sora, sns... izany dia hitehirizana ny hasin'andriana sy fanjakana merina.
Ankehitriny efa foana ny fanjakan'andriana saingy ireo zanaky Fonohasina dia mbola manohy hatrany ny fanenomana ny lambanadriana ary mivarotra izany na eto antoerana na any ampitandranomasina. Mbola maro koa anefa ireo taranak'andriana merina no tonga mividy ao.
Tamin'ny taona 2003 ohatra dia nisy ny "Foire des lambanandriana" natao tao Fonohasina ary nanasana ny vadin'ny Filoha Marc Ravalomanana sy vadina mpitondra manankaja maro.
Marihina moa fa ny tena manavanana ny zanaky Fonohasina hatramin'ny andron'Andriambelomasina dia ny landykely na lasoà. Ny tanànan'ny Fonohasina sy ny ilany avaratra ao antampon'Ambohidrabiby izay nitoeran'ireo zanaky Fonohasina fahagasy aza dia mbola ahitana ireo voaroy fihinan'ny ladikely sy ireo voasaribe.
koa isika izay mpandala ny kolotsaina sy taozavatra malgasy , isika mpitondra fanjakana aza misalasala mitsidika sy mividy ireo lambandriana ao Fonohasina fa manatantara sy hasina izany. Efa maro moa ireo agence de voyage no mitondra touriste eny no sady mijery ireo trano gasy ao izay miavaka koa eny amin'iny faritra iny ka isika indray ve no hangetaheta rano ambony lakana?
lambanandriana@yahoo.fr
